Trong khi các doanh nghiệp sản xuất thức ăn chăn nuôi trong nước đang loay hoay với việc tiếp cận vốn vay, công nghệ, chiến lược kinh doanh thì các doanh nghiệp nước ngoài đang tận dụng ưu thế để mở rộng nhà máy, mạng lưới kinh doanh nhằm khai thác tiềm năng thị trường.
Ưu thế về năng lực sản xuất, chất lượng
Bà Đặng Thị Tuyết, Giám đốc Công ty TNHH Bình An cho biết mỗi tháng công ty của bà phải chi 500- 700 triệu đồng để mua khoảng 60 tấn thức ăn chăn nuôi (TACN) cho 300 heo nái, 150 heo thịt và 100 heo rừng. Tuy nhiên, công ty chủ yếu mua lượng thức ăn này từ Công ty cổ phần chăn nuôi CP Việt Nam - công ty này hiện do Công ty CP Pokphand (CPP) có trụ sở ở Hồng Kông nắm giữ hơn 70% cổ phần.
Bà Tuyết nói với Thời báo Kinh tế Sài Gòn Online rằng, mặc dù rất muốn mua TACN từ các doanh nghiệp trong nước nhưng do năng lực sản xuất của nhiều công ty trong nước còn thấp và sản phẩm không có chất lượng bằng các công ty nước ngoài nên công ty vẫn phải mua các sản phẩm này từ các doanh nghiệp nước ngoài.
Theo Hiệp hội TACN Việt Nam, hiện cả nước có 230 cơ sở và nhà máy sản xuất thức ăn chăn nuôi; trong đó có 58 nhà máy của doanh nghiệp liên doanh và đầu tư nước ngoài, sản xuất được gần 7 triệu tấn TACN hỗn hợp, chiếm thị phần khoảng 60%. Còn lại 172 cơ sở và nhà máy sản xuất thức ăn gia súc, gia cầm của doanh nghiệp Việt Nam sản xuất 4,5 triệu tấn, bình quân mỗi cơ sở sản xuất 2.184 tấn/tháng và 26.209 tấn/năm.
Theo ông Lê Bá Lịch, Chủ tịch Hiệp hội TACN Việt Nam, sản lượng trung bình chỉ 2.184 tấn mỗi tháng là mức rất thấp so với suất đầu tư trong ngành TACN. Chính vì vậy, trước những biến động về thị trường, nguồn vốn vay và đặc biệt do phải cạnh tranh với doanh nghiệp nước ngoài nên khoảng 30% doanh nghiệp trong nước đã phá sản trong năm 2011.
Trái ngược với tình hình của các doanh nghiệp sản xuất TACN trong nước, các doanh nghiệp nước ngoài đã và đang mở rộng trong lĩnh vực này. Mới đây, Công ty TNHH Cargill Việt Nam (thuộc Tập đoàn Cargill - Mỹ) đã khánh thành nhà máy sản xuất thức ăn chăn nuôi thứ 9 tại Việt Nam với công suất 240.000 tấn/năm, đưa tổng công suất sản xuất TACN của công ty lên 1 triệu tấn/năm. Công ty này dự định đến năm 2015 sẽ nâng tổng công suất sản xuất lên 1,5 triệu tấn.
Trao đổi với Thời báo Kinh tế Sài Gòn Online, ông Lịch bày tỏ lo ngại rằng, hiện các doanh nghiệp trong nước chỉ chiếm thị phần gần 30% trong lĩnh vực sản xuất TACN nhưng thị phần này đang có nguy cơ bị thu hẹp khi các doanh nghiệp nước ngoài liên tục “lấn sân”.
Không chỉ đầu tư cho nhà máy mới, trong thời gian 17 năm hoạt động tại Việt Nam, Cargill còn tiến hành mua lại hai công ty Provimi Group tại Đồng Nai và Higashimaru Vietnam tại Tiền Giang. Ông Greg Page, Tổng giám đốc Cargill toàn cầu, cho biết Cargill sẽ tiếp tục nhắm tới các công ty sản xuất TACN trong nước trong những năm tới nếu những công ty này đáp ứng được những điều kiện như an toàn vệ sinh thực phẩm, an toàn lao động và an toàn môi trường.
Ông Đoàn Trọng Lý, Giám đốc Công ty thức ăn chăn nuôi Aprocimex cho biết, hiện rất nhiều doanh nghiệp nước ngoài ngỏ ý muốn mua lại Aprocimex nhưng ông nhất quyết không bán.
Ngoài Cargill, nhiều tập đoàn và công ty nước ngoài cũng đang lên kế hoạch mở rộng hoạt động kinh doanh tại Việt Nam. Điển hình như công ty CP đã thông báo sẽ xây thêm 6 nhà máy tại Việt Nam trong thời gian từ nay đến năm 2014. Công ty New Hope (Trung Quốc) cũng cho biết sẽ xây dựng 6 nhà máy tại Việt Nam trong thời gian tới.
Cạnh tranh không cân sức
Thức ăn chăn nuôi giữ vai trò quyết định đến số lượng, năng suất, chất lượng vật nuôi. Trong khi đó, sản xuất TACN trong nước chỉ đáp ứng được khoảng 40% nhu cầu. Theo Hiệp hội TACN Việt Nam, hàng năm Việt Nam phải nhập một lượng lớn nguyên liệu sản xuất TACN với mức độ năm sau cao hơn năm trước.
Nếu như năm 2009, để sản xuất được 11,3 triệu tấn TACN, Việt Nam phải nhập tới 53,6% nguyên liệu thì đến năm 2010, tỷ lệ này đã tăng lên 59,8% và năm 2011 là 60,5%. Trong đó, nguồn nguyên liệu giàu đạm, giàu năng lượng, thức ăn bổ sung và phụ gia nhập khẩu tới 80 - 90%.
Theo dự báo trong chiến lược phát triển ngành chăn nuôi Việt Nam, đến năm 2015, ngành này cần tới 18-20 triệu tấn thức ăn công nghiệp và năm 2020 là 25- 26 triệu tấn. Như vậy, đây có thể coi là mảnh đất màu mỡ cho các doanh nghiệp trong ngành phát triển.
Tuy nhiên, theo ông Lê Bá Lịch, cuộc cạnh tranh giữa doanh nghiệp nội và ngoại không cân sức. Trong lúc các doanh nghiệp Việt Nam phải vay vốn với lãi suất 18-24%/năm, thiếu sự hỗ trợ... thì doanh nghiệp nước ngoài được chính phủ của họ khuyến khích đầu tư ra nước ngoài nên có thể tiếp cận các khoản vay với lãi suất rất thấp, khoảng 1-4%/năm.
Hơn nữa, các chuyên gia cho rằng chính sách đầu tư của Việt Nam cũng vô tình tạo điều kiện cho nhà đầu tư nước ngoài khi không phải nộp thuế giá trị gia tăng và tiền thuê đất nếu các công ty ký hợp đồng gia công với các trang trại chăn nuôi.
Ông Lý của Công ty thức ăn chăn nuôi Aprocimex nêu ra một phần những khó khăn mà các doanh nghiệp trong nước đang gặp phải là các doanh nghiệp chiếm thị phần thấp lại phải phân phối sản phẩm của họ ở tận các vùng sâu vùng xa - nơi mà các doanh nghiệp nước ngoài không hoặc chưa dòm ngó tới.
Các chuyên gia cho rằng, nếu nhà nước không có chính sách hỗ trợ phù hợp các doanh nghiệp sản xuất TACN trong nước thì chắc chắn các doanh nghiệp sẽ tiếp tục mất thị phần vào tay các doanh nghiệp nước ngoài.
Với thế mạnh về vốn đầu tư và hoạt động theo mô hình kinh doanh khép kín như hiện nay, các doanh nghiệp nước ngoài không chỉ cung cấp TACN mà còn bao tiêu luôn con giống, thuốc thú y và đầu ra sản phẩm. Do vậy, nhiều nông dân, trang trại gần như đang đi làm thuê, lấy công làm lãi, trong khi các doanh nghiệp nước ngoài hưởng lợi nhiều từ phần giá trị gia tăng của sản phẩm trong ngành này.
Chăn trâu kiếm 50 triệu_tháng
Zearalenone làm giảm hấp thu dinh dưỡng trên heo con
Chế phẩm bột mistral nâng cao khả năng tăng trọng và hiệu quả phòng bệnh ở lợn con theo mẹ
Một nông dân thu nhập mỗi ngày 2 triệu đồng
Thực hành chăn nuôi bò sữa tốt
Người chăn nuôi bán tháo đàn gà đẻ
Kỹ thuật nuôi rắn Ráo Trâu
Khánh thành trang trại chăn nuôi gia cầm tự động hóa
Bình Định: Biogas – Phương án tốt cho chăn nuôi ở Hoài Nhơn
ĐẠM THỰC VẬT
