037368266803736826680373682668037368266803736826680373682668
Suốt thời gian dài, các DN sản xuất và xuất khẩu nguyên liệu TĂCN trong nước phải “tự bơi” từ việc tìm hiểu thị trường, thương lượng giá cả, cước tàu vận tải hàng hóa, tiêu chuẩn kỹ thuật hàng hóa,…
Ngành sản xuất thức ăn chăn nuôi (TĂCN) trong nước đang đứng trước rất nhiều khó khăn bởi hàng hoạt những nghịch lý từ cách điều hành của các cơ quan quản lý, từ việc thiếu vốn, thiếu nguyên liệu chế biến nếu không sớm khắc phục sẽ cản trở việc phát triển bền vững nền chăn nuôi nước nhà.
“Gánh” quá nhiều chi phí
Ông Lê Bá Lịch – Chủ tịch Hiệp hội Thức ăn chăn nuôi Việt Nam cho biết, suốt thời gian dài, các DN sản xuất và xuất khẩu nguyên liệu TĂCN trong nước phải “tự bơi” từ việc tìm hiểu thị trường, thương lượng giá cả, cước tàu vận tải hàng hóa, tiêu chuẩn kỹ thuật hàng hóa,… Hàng về tới cảng, lại chịu sự kiểm soát ngặt nghèo của nhiều cơ quan (Hải quan, Thú Y, Bảo vệ thực vật,…), các phí tồn lưu kho, bến bãi, nạn mãi lộ vận tải đường sông, đường bộ.
Trong khi đó, chỉ cần một vỏ xác ấu trùng là có thể bị yêu cầu tái xuất cả đoàn tàu chở vài chục ngàn tấn ngô, khô đậu tương vượt hàng vạn hải lý đường biển về Việt Nam mà không có cách xử lý nào khác ngoài tái xuất. Chỉ cần phân tích chất lượng thức ăn thiếu 0,05% đạm hoặc dôi dư 0,1% muối ăn so với công bố trên nhãn mác, bao bì là phạt. Thế nhưng, cho đến nay, Bộ NN&PTNT chưa có quy định sai số cho phép trong giám định kết quả phân tích nên thiếu hoặc thừa theo tiêu chuẩn. Bên cạnh đó, DN còn bị “hành” bởi thiếu thiện ý trong định mã số thuế. Tại các danh mục thuế nhập khẩu từ 2009 – 2012, mặt hàng thức ăn bổ sung, phụ gia được Bộ Tài chính xếp vào mã thuế 2309 (chế phẩm trong chăn nuôi động vật, chất bổ sung thức ăn) có thuế nhập khẩu ưu đãi bằng 0. Nhưng cục kiểm tra sau thông quan thuộc tổng cục Hải quan lạm dụng chức năng lại xếp vào mã số 3302 (loại khác của hỗn hợp chất thơm…dùng sản xuất đồ uống) để bắt truy thu thuế DN. Hiệp hội thức ăn chăn nuôi đã gửi công văn lên Bộ trưởng Bộ Tài chính chuyển công văn về Cục Kiểm tra sau thông quan nhưng không nhận được trả lời. Đây là một trong rất nhiều sự việc công quyền cho “chìm xuồng”.
Bên cạnh đó, thiếu vốn để kinh doanh là khó khăn cơ bản của các DN vừa và nhỏ. Họ thiếu vốn nhập khẩu nguyên liệu, thiếu vốn mở rộng thị trường…cần được khoanh nợ, cho vay mới để phát triển và mở rộng sản xuất. Theo ông Phạm Đức Bình – Phó Chủ tịch Hiệp hội TĂCN Việt Nam thì tất cả các chi phí phát sinh người chăn nuôi phải chịu vì có bao nhiêu phí các DN sẽ đẩy vào giá thành. Nhiều lúc, nhiều nơi, người chăn nuôi “kêu” giá thức ăn đắt nhưng họ đâu có biết là các DN phải oằn lưng chịu bao nhiêu thứ chi phí.
Sớm khắc phục những nghịch lý
Trong hội nghị sơ kết công nghiệp sản xuất TĂCN tổ chức tại TP Hồ Chí Minh mới đây, các DN đều cho rằng ngành TĂCN phụ thuộc nhiều vào nguyên liệu nhập khẩu. Cụ thể năm 2012 đã phải nhập 8 triệu tấn nguyên liệu, trị giá hơn 3 tỷ USD để sản xuất 12,7 triệu tấn thức ăn cho gia súc, gia cầm và 2,8 triệu tấn thức ăn nuôi trồng thủy sản. Điều đáng nói là trong khi phải nhập khẩu nguyên liệu như vậy, nhưng đồng thời các sản phẩm nông nghiêp, thủy sản dùng để sản xuất TĂCN lại xuất khẩu. Việc phụ thuộc quá nhiều vào nguyên liệu nhập khẩu khiến cho giá thành sản xuất TĂCN luôn bị động. Ông Phạm Đức Bình kiến nghị Bộ NN&PTNT cần có kế hoạch tự sản xuất nguyên liệu TĂCN trong nước bằng cách chuyển một số diện tích trồng lúa sang trồng ngô phục vụ chăn nuôi hiệu quả hơn trồng lúa; khuyến khích các ngành hóa nghiên cứu tạo nguyên liệu mới trong TĂCN Kiểm tra chất lượng sản phẩm.
Kinh nghiệm thành công của các doanh nghiệp TĂCN trong các năm qua cho thấy, ngoài việc DN phải tự quản lý tốt, đầu tư công nghệ thiết bị, tiếp nhận tiến bộ kỹ thuật mới, có chính sách thị trường hợp lý, mở rộng thị trường thì rất cần các DN sản xuất phải tự vươn ra thị trường nguyên liệu nước ngoài, tự nhập nguyên liệu thức ăn để giảm tối đa chi phí trung gian vì việc nhập nguyên liệu thức ăn chăn nuôi là việc làm lâu dài khi mà Việt Nam còn phát triển chăn nuôi.
Theo ông Đàm Văn Hoạt – Phó Chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi gia cầm Việt Nam, các cơ quan nhà nước và ngành nông nghiệp cần nghiên cứu ứng dụng trong sản xuất như các nước khu vực vẫn làm như: Nghiên cứu và phổ biến rộng rãi công thức tối ưu sản xuất premix ….. giúp DN sản xuất thức ăn khép kín, giảm giá thành.