ĐẠM THỰC VẬT
Đáng buồn thay đây lại là một thực tế của những tháng cuối năm ngoái, đầu năm nay, với sự sụt giảm lớn gia súc, gia cầm trong chăn nuôi gia đình và trang trại. 6 tháng đầu năm nay cả nước có 2,6 triệu con trâu, giảm 2,54% so với cùng kỳ năm 2012; có 5,1 triệu con bò, giảm 3,16% ; ngoại trừ đàn bò sữa phát triển tăng nhờ sự tham gia của các công ty sữa phát triển nuôi bò sữa để có nguyên liệu đầu vào chế biến sữa khi sữa vẫn giữ giá cao và bán chạy, nên cả nước có tới 174,7 nghìn con bò sữa, tăng 10,31% so với cùng kỳ năm 2012. Ước tính tổng đàn lợn cả nước có khoảng 26,5 triệu con, giảm 0,52% so với cùng kỳ năm trước.
Nguyên nhân sụt giảm chăn nuôi thì có nhiều. Trước hết là do ảnh hưởng của khủng hoảng kinh tế toàn cầu đến nền kinh tế Việt Nam gây khó khăn không nhỏ cho những hộ chăn nuôi, nhất là chủ các trang trại nuôi gà lợn, trâu bò về vốn đầu tư, về giá cả đầu vào, như thức ăn chăn nuôi, chi phí thú y, lãi suất vay vốn ngân hàng, nhất là vay ở tín dụng đen, đặc biệt là giảm sức mua của thị trường, khiến người nông dân chăn nuôi vừa khó đầu tư, chi phí đầu vào, lại khó bán đầu ra cho đủ vốn, lỗ chiếm phần nhiều. Đã vậy gà lợn và thực phẩm nhập chính ngạch cũng nhiều, nhập lậu gia tăng, càng làm cho thị trường ế ẩm và giá thành hạ hẳn xuống, khiến người chăn nuôi thua lỗ nặng, gia đình phải giảm bớt số lượng gà, lợn nuôi, nhiều trang trại cũng phải giảm nuôi trâu bò, gà lợn, hoặc để trống chuồng. Riêng gia cầm, cả nước hiện có khoảng 305 triệu con, giảm 2,01% so với năm ngoái.
Trong khi người chăn nuôi thua lỗ thì thức ăn chăn nuôi ngay từ nhà máy đã liên tục tăng giá, cao hơn giá các nước quanh ta tới 15%, 20%, lại qua mấy tầng đại lý nên càng tăng giá thêm, thuốc thú y, tiền giống lợn, giống gà, tiền điện, xăng xe đều tăng. Lúc bán, sản phẩm chăn nuôi lại qua nhiều thương lái, nên ra chợ giá thực phẩm cao vời vợi, người tiêu thụ càng không dám mua, hoặc mua ít, thương lái nhân đó càng ra sức bắt chẹt giá người chăn nuôi, dẫn đến chỗ người chăn nuôi chịu hết nổi sự thua lỗ nặng, đành bỏ chăn nuôi, thị trường thiếu thực phẩm nội, thực phẩm ngoại thừa cơ ào vào.
Đến một lúc nào đó chăn nuôi trong nước, hay ở một số địa phương cố gắng vực dậy thì thị trường đã bị nhiều thực phẩm ngoại chiếm lĩnh, giá thường rẻ hơn do rẻ từ gốc mua, thêm buôn lậu trốn thuế nên không bị đội giá, khiến thịt gia súc gia cầm nội địa rất khó cạnh tranh, ngành chăn nuôi trong nước càng khó phát triển trở lại. Sự thua đơn, thiệt kép này là một trong những nguyên nhân chính làm suy giảm ngành chăn nuôi ở nước ta.
Đã vậy lại thiếu sự liên kết hệ thống giưã các hộ, các trang trại chăn nuôi, chất lượng giống chưa cao,, dịch bệnh diễn biến phức tạp. Chăn nuôi nhỏ lẻ còn chiếm 70% về số lượng, 60% về sản phẩm, việc chăn nuôi còn mang tính tự phát, chạy theo tâm lý số đông, giá nhúc nhích cao thì đổ xô nhau tăng đàn ồ ạt, khiến giá con giống, lãi suất vay vốn, thức ăn chăn nuôi đều tăng kiểu ăn theo. Đến lúc giá xuống thấp, ế ẩm, thì ai nấy đều bán ồ ạt, thừa cơ thương lái giảm giá tuỳ thích, chăn nuôi tan đàn, trống chuồng, thị trường thiếu thực phẩm, bộ chủ quản, bộ kinh doanh đều phải cho phép nhập khẩu thịt và thực phẩm đã qua chế biến, gà lợn, thực phẩm nhập lậu cũng thừa dịp gia tăng, cái vòng quay khó tránh ấy gây thiệt hại và cản trở lớn cho sự mở mang, phát triển của ngành chăn nuôi.
Tất nhiên bản thân các hộ gia đình chăn nuôi, các chủ trang trại, dư luận xã hội đều kêu cứu gấp, đòi hỏi các bộ ngành liên đới phải có biện pháp giải cứu không thể để ngành chăn nuôi cứ mãi suy giảm nhu vậy. Trước hết là trách nhiệm của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, rồi đến các bộ liên đới như Bộ Tài chính, Bộ Công Thương, phải làm sao để giải cứu hiệu quả, tháo gỡ khó khăn, định hướng cho sự phát triển của ngành chăn nuôi. Hỗ trợ cả về vốn, về kỹ thuật, ổn định giá cả thị trường, chống buôn lậu gia cầm, thực phẩm một cách triệt để và hiệu quả hơn. Kiểm soát giá cả thức ăn chăn nuôi, thuốc thú y, tổ chức tốt việc sản xuất thức ăn chăn nuôi để hạ giá, đầu tư vốn hợp lý, thanh tra xử lý những bất hợp lý trong giá thành sản xuất, giá bán thức ăn chăn nuôi. Kèm theo là những giải pháp như phát triển thêm việc chăn nuôi gia súc ăn cỏ, chăn nuôi lợn hướng nạc, khuyến khích phát triên chăn nuôi gà thả vườn, thả đồi. Các địa phương nghiên cứu, hỗ trợ gây dựng các cơ sở sản xuất giống tốt cho nông dân, sau đó khuyến khích các doanh nghiệp tham gia sản xuất giống gà lợn. Tổ chức lại sản xuất, liên kết chặt chẽ trong việc cung ứng nguyên liệu chăn nuôi, quản lý thú y cơ sở.
Phải làm sao để trong những tháng cuối năm 2013, nhất là dịp tết Nguyên đán, ngành chăn nuôi đáp ứng được về cơ bản nhu cầu thực phẩm trong nước, giành lại vị thế chiếm lĩnh phần lớn thị trường thực phẩm nội địa, tiến tới xuất khẩu được nhiều thực phẩm ra thế giới, lập lại vững chắc thế mạnh của ngành chăn nuôi, đưa nông nghiệp tiến nhanh bằng cả hai chân: trồng trọt và chăn nuôi, để nông nghiệp, nông thôn luôn là điểm tựa vững của nền kinh tế đất nước, nhất là gặp khi kinh tế công thương gặp nhiều khó khăn như đã từng trải qua.
Đến một lúc nào đó chăn nuôi trong nước, hay ở một số địa phương cố gắng vực dậy thì thị trường đã bị nhiều thực phẩm ngoại chiếm lĩnh, giá thường rẻ hơn do rẻ từ gốc mua, thêm buôn lậu trốn thuế nên không bị đội giá, khiến thịt gia súc gia cầm nội địa rất khó cạnh tranh, ngành chăn nuôi trong nước càng khó phát triển trở lại. Sự thua đơn, thiệt kép này là một trong những nguyên nhân chính làm suy giảm ngành chăn nuôi ở nước ta.
Đã vậy lại thiếu sự liên kết hệ thống giưã các hộ, các trang trại chăn nuôi, chất lượng giống chưa cao,, dịch bệnh diễn biến phức tạp. Chăn nuôi nhỏ lẻ còn chiếm 70% về số lượng, 60% về sản phẩm, việc chăn nuôi còn mang tính tự phát, chạy theo tâm lý số đông, giá nhúc nhích cao thì đổ xô nhau tăng đàn ồ ạt, khiến giá con giống, lãi suất vay vốn, thức ăn chăn nuôi đều tăng kiểu ăn theo. Đến lúc giá xuống thấp, ế ẩm, thì ai nấy đều bán ồ ạt, thừa cơ thương lái giảm giá tuỳ thích, chăn nuôi tan đàn, trống chuồng, thị trường thiếu thực phẩm, bộ chủ quản, bộ kinh doanh đều phải cho phép nhập khẩu thịt và thực phẩm đã qua chế biến, gà lợn, thực phẩm nhập lậu cũng thừa dịp gia tăng, cái vòng quay khó tránh ấy gây thiệt hại và cản trở lớn cho sự mở mang, phát triển của ngành chăn nuôi.
Tất nhiên bản thân các hộ gia đình chăn nuôi, các chủ trang trại, dư luận xã hội đều kêu cứu gấp, đòi hỏi các bộ ngành liên đới phải có biện pháp giải cứu không thể để ngành chăn nuôi cứ mãi suy giảm nhu vậy. Trước hết là trách nhiệm của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, rồi đến các bộ liên đới như Bộ Tài chính, Bộ Công Thương, phải làm sao để giải cứu hiệu quả, tháo gỡ khó khăn, định hướng cho sự phát triển của ngành chăn nuôi. Hỗ trợ cả về vốn, về kỹ thuật, ổn định giá cả thị trường, chống buôn lậu gia cầm, thực phẩm một cách triệt để và hiệu quả hơn. Kiểm soát giá cả thức ăn chăn nuôi, thuốc thú y, tổ chức tốt việc sản xuất thức ăn chăn nuôi để hạ giá, đầu tư vốn hợp lý, thanh tra xử lý những bất hợp lý trong giá thành sản xuất, giá bán thức ăn chăn nuôi. Kèm theo là những giải pháp như phát triển thêm việc chăn nuôi gia súc ăn cỏ, chăn nuôi lợn hướng nạc, khuyến khích phát triên chăn nuôi gà thả vườn, thả đồi. Các địa phương nghiên cứu, hỗ trợ gây dựng các cơ sở sản xuất giống tốt cho nông dân, sau đó khuyến khích các doanh nghiệp tham gia sản xuất giống gà lợn. Tổ chức lại sản xuất, liên kết chặt chẽ trong việc cung ứng nguyên liệu chăn nuôi, quản lý thú y cơ sở.
Phải làm sao để trong những tháng cuối năm 2013, nhất là dịp tết Nguyên đán, ngành chăn nuôi đáp ứng được về cơ bản nhu cầu thực phẩm trong nước, giành lại vị thế chiếm lĩnh phần lớn thị trường thực phẩm nội địa, tiến tới xuất khẩu được nhiều thực phẩm ra thế giới, lập lại vững chắc thế mạnh của ngành chăn nuôi, đưa nông nghiệp tiến nhanh bằng cả hai chân: trồng trọt và chăn nuôi, để nông nghiệp, nông thôn luôn là điểm tựa vững của nền kinh tế đất nước, nhất là gặp khi kinh tế công thương gặp nhiều khó khăn như đã từng trải qua.
